FLORANTE AT LAURA
Si Francisco Baltazar ay sinulat ang kuwentong ito para sa kaalaman ng mambabasa na kung paano niya ipinaglaban ang pag–ibig niya kay Maria Asuncion Rivera (MAR) na tinawag niyang Selya. Ibinahagi ni Francisco ang lahat ng kanilang masasayang nangyari sa buhay nila ni Selya sa Ilog Beata. Nakuha niyang iguhit sa pamamagitan ng sintang pinsel ang larawan ni Selya. Nang matauhan siya sa kanyang pag-iisip, napaiyak siya nang dahil sa labis na kalungkutan. Maraming siyang katanungan subalit si Selya lang ang makakasagot. Tinuran ni Francisco na bagamat sumakabilang buhay na si Selya ay hinahangad pa rin niya na ang tapat nilang pag-iibigan ay dapat tumagal. Si M.A.R. na tinawag na Selya ang kanyang unang pag-ibig.
1. karalitaan - karukhaan; kawalan
2. hilahil - walang-wala; nagigipit;
3. yapakan – apakan; tutungan; hakbangan
5. taghoy - managhoy; manangis; humalinghing; dumaing dahil sa sakit
6. umid - di-makapagsalita
7. ayop – paglabag; pagkakasala
Kabanata 2: Puno Ng Salita
Ang kagubatan ay inilarawan na madilim at may malalaking puno tulad ng higera at sipres. Bawat isa sa mga punong ito ay may mga baging na may tinik at pagkinain mo naman ang bunga nito ika’y magkakasakit. Ang mabahong amoy sa kagubatan ay sanhi rin sa mga bulaklak na nandito. Ang kagubatan ay malapit sa Abernong Reyno na pinamumunuan ni Plutong masungit at sa Ilog Kositong. Sa madilim na kagubatan na ito ay may isang lalaking nagngangalang Florante ang nakatali sa puno, inilarawan siya bilang Adonis dahil sa tindig at pangangatawan nito at kahit nakatali na ang kamay, paa’t liig, makinis ang kanyang balat, at ang kanyang pilik-mata’t kilay ay parang isang arko.
2. matimpi – pormal; husto
3. bulo – binti; guya; bakang maliit; bisiro
6. mapanglaw – malungkot; nagdadalamhati
7. ungos – sa taas ng bibig
Kabanata 3: Kaliluha’y Hari
Ang magiting si Florante ay nakagapos pa rin sa kagubatan na ito ngunit walang nakatirang nimfas at harpyas na pwedeng tumulong sa kanya. Kaya naman si Florante ay nagdasal na lamang sa Diyos. Ang hinaing niya ay tungkol sa mga masasamang tao na gustong maghari-harian sa kanyang bayan at ang bandilang iwinawaygayway dito. Galit na galit si Florante pati ang Diyos ay nagawa niyang sisihin kung bakit nangyayari ang mga kamalasan na ito sa Albanya. Alam ni Florante na gusto makuha ni Konde Adolfo ang korona ni Haring Linseo at gawing sabungan ang Albanya. Hinihiling niya na sana tanggalin ang masasamang loob na nakatira sa Albanya at bumalik sa magandang ayos ang kanyang bayan.
2. tinangis– sigaw; umiyak; tawag
3. lugami – manghina; pagod
4. lilo – samsamin; taksil
5. dusta – pag – alipusta; insultuhin
7. niri – isang bagay na malapit sa iyo; ngayon palang nangyayari ang isang bagay
8. tarok – pagkakaunawa; pagkakaintindi
Kabanata 4: Ang Panigbugho
Si Florante ay nagdudusa pa rin sa madilim na kagubatan. Pag siya ay nahihirapan na, siya ay nagdadasal na lamang sa Maykapal. Sa kanyang dasal sabi ni Florante na lahat ng hirap at sakit tatanggapin ko, ipaalala mo lang kay Laura na may nagmamahal pa sa kanya. Si Laura na lamang ang tanging taong natitira kay Florante ngunit sa kasamaang palad nasa ibang kandungan na ito. Nahimatay si Florante dahil sa sakit na kanyang nararamdaman, halos ang kanyang katawan ay puno ng sakit at pagdurusa at kung may makakita man sa kanyang kalagayan ay tiyak na maaawa ito. Ang madilim at malungkot na kagubatan ay mas lalo naging malungkot dahil sa nangyari kay Florante.
1. laot – mataas na dagat
2. gunamgunam – diwa; layunin
3. mandin –tila; wari; para
4. apuhap – humana; sikaping matamo
6. hapis – masidhing kalungkutan
8. lungayngay – nalalanta; sampay; bitin
9. pili – ikirin; tirintasin
Kabanata 5: Halina’t Laura Ko
Si Florante ay galit na galit pa rin kay Laura. Pero pagmamahal pa rin ang namayani sa puso ni Florante. Hindi niya akalain na sasayangin lamang ni Laura ang maraming luha na inalay nito para sa kanya at tinagurian pa siya nito ng “giliw” dahil si Florante ang lunas ng mga sakit na nararanasan ni Laura. Si Florante ay laging inuutasan ng ama ni Laura. Pag aalis si Florante si Laura ay malulungkot at iiyak; itatahi niya ang sirang plumahe nito at ayaw na ayaw niya masugatan si Florante sa pakikipaglaban. Ang lahat ng iyan ay hinahanap ngayon ni Florante habang siya’y nakatali sa puno. Si Laura na lamang ang natitirang magpapaligaya kay Florante ngunit nasa ibang kandungan na ito at ang kanyang lungkot ay umalingawngaw sa buong gubat kaya sa kanyang matinding pagseselos at sakit na nararamdaman ay nahimatay siya.
1. baluti – ginagamit sa pakikipaglaban; pang proteksyon sa kalaban.
2. gurlis – bugbog; pasa; galos; gasgas
3. tugot – paghinto; pagtigil
6. sawata – abala; hadlangan
10. tunod – palasong maigsi; kislap
12. supil – disiplina; patnubayan
Kabanata 6: Pagdating ni Aladin sa Gubat
Si Aladin ay nagkataong dumating sa kagubatan, siya ay isang gererong nagmula sa siyudad ng Persya mula siya sa mga lahi ng Moro. Si Aladin ay naghahanap ng punong pwede mapagpahingahan. Umupo siya sa puno at siya ay umiiyak, ipinatong niya ang kanyang ulo sa kanyang kaliwang kamay at tinutop niya ang kanyang noo sa kanan. Si Aladin ay tumigil sa pagiyak at inalala ang nararamdaman para kay Flerida, ang babaeng pinakamamahal ni niya. Ngunit si Flerida ay inagaw na ng kanyang sariling ama. Lahat gagawin ni Aladin para bumalik lang sa kanya ang kanyang pinakamamahal na babae na si Flerida. Hindi niya gagalangin ang umagaw sa kanyang minamahal at ihahalintulad pa niya ang kanyang sarili kay Marte, ang diyos ng digmaan
2. yakagin – mag-anyaya; tawagin ang pansin; pumarito
3. nasok – tumuloy; pumasok
4. yurakan – humakbang; lumakad
Kabanata 7: Duke Briseo: Ang Amang Nagmamahal
Si Aladin ay nakarinig ng isang taong umiiyak, sinundan niya ito at nahamangha siya sa nakita niya. Nakita niya si Florante na umiiyak habang nakatali sa puno. Umiiyak si Florante dahil sa pagkamatay ng kanyang ama. Pinatay ni Konde Adolfo ang ama ni Florante. Sabi ni Florante ang mga kaibigan pa daw ng kanyang ama ang tumaksil sa kanya, naghati sila sa dalawang grupo, isa sa mga kakampi at yung isa sa mga tumaksil. Napagalaman pa ni Florante na hindi nabigyan ng magandang libing ang kanyang ama. Para kay Florante, si Duke Briseo ay isang ulirang ama dahil kahit sa huling sandali ng buhay nito ang kapakanan pa rin ng kanyang anak ang iniisip at sinabi na Florante na nung mamatay ang kanyang ama ang lahat ng tuwa na kanyang nararamdaman ay nawala sa kanya.
1. baling - pihit; palit; liko
2. humibik - mahinahon; di-lasing
6. mapagkandili – mapagsamantala